همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: این قانون در ۶ فصل در خصوص چاپخانه، کتابفروشی، کتاب، روزنامه‌ها، اعلانات، حدود تقصیر نسبت به جماعت و محاکمه تدوین شد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
این متن محدودیت چندانی برای نشریه ها و مطبوعات ایجاد نکرد اما به دلیل کامل و جامع نبودن و همچنین اطلاعات ناکافی قانون‌گذاران، قانون قطعی و محکمی نبود و فرد خاطی با تفسیرهای مختلف می توانست از حکم بگریزد و آن را تغییر دهد. به همین خاطر نظم و نسق چندانی برای مطبوعات در این دوران به همراه نداشت. محمد بیطرفان، محقق و رئیس انجمن علمی تاریخ استان تهران، درباره تصویب قانون مطبوعات می‌گوید: «قانون مطبوعات در تاریخ ۵ محرم ۱۳۲۶ مطابق ۱۹ بهمن ۱۲۸۶ شمسی به تصویب دومین دوره مجلس شورای ملی رسید.
اوضاع و احوال زمان تصویب قانون مطبوعات ایران مصادف با سلطنت محمد علی میرزا است. مخالفت محمد علی میرزا به فاصله چند ماه از شروع سلطنت با مجلس و آزادی‌خواهان شروع شد و چون دشمنی او با اساس مشروطیت شدید بود کار اختلاف به کشمکش و مبارزات خونین کشید. چهار ماه و نیم بعد از تصویب قانون مطبوعات یعنی در تاریخ سوم تیر ماه ۱۲۸۵ جنگ آغاز و مجلس بمباران شد.
مخالفت‌های درباریان و پادشاه با اصول مشروطیت و قانون اساسی باعث انتقاد جرائد آزادی‌خواه شد و چون برای حفظ مطبوعات از تعرض پادشاه و عمال دست‌نشانده او لزوم وضع قانون احساس می‌شد قبل از آنکه قانونی برای آئین‌دادرسی و تشکیل دادگاه‌های جزائی وضع و مرجع رسیدگی برای تخلفات ناشی از قانون مطبوعات تعیین شود مجلس، قانون مطبوعات را وضع کرد.»
بیطرفان توضیح می‌دهد که در جریان انقلاب مشروطه دو طیف مشروطه خواهان تندرو و مشروطه خواهان اعتدالی با هم بر سر این قانون به مباحثات زیادی پرداختند: «دسته اول معتقد بودند که نباید هیچ نوع قانونی آزادی مطبوعات را سلب کند. در حالی که دسته دوم معتقد بودند که اگر برای مطبوعات قانونی نوشته نشود و حدودی تعیین نگردد به هرج و مرج می انجامد. از سال ۱۲۹۹ به بعد به تدریج و عملا آزادی مطبوعات محدود و محدودتر و بر خلاف قانون، روزنامه‌ها توقیف شدند و چون مبارزات جرائد آزادی‌خواه ادامه داشت، دفاتر جرائد غارت و مدیران آنها مورد ضرب و شتم قرار گرفته و حتی کشته شدند. میرزا جهانگیرخان، مدیر روزنامه صوراسرافیل و سلطان العلمای خراسانی صاحب امتیاز روزنامه روح القدس نخستین شهدای مطبوعات هستند که بعد از به توپ بستن مجلس در باغشاه شهید شدند.»
نظر شما